II. Phần 2: Đảng bộ, quân và dân huyện Nho Quan phát huy dân chủ, đoàn kết, sáng tạo; huy động các nguồn lực xây dựng huyện Nho Quan đạt chuẩn Nông thôn mới

Năm 2011 khi bắt đầu triển khai xây dựng chương trình nông thôn mới, bình quân các xã trên địa bàn huyện mới chỉ đạt từ 3-4 tiêu chí/xã, thu nhập bình quân đầu người 14,86 triệu đồng, tỷ lệ hộ nghèo bình quân 11,69% (trong đó các xã đặc biệt khó khăn như: Cúc Phương, Kỳ Phú, Phú Long, Thạch Bình, Quảng Lạc,... tỷ lệ hộ nghèo ở mức cao, cá biệt có xã lên trên 20%), huyện chỉ đạt 3 tiêu chí. Đến hết năm 2015 mới có 7/26 xã của huyện đạt chuẩn nông thôn mới, bình quân các xã đạt 13 tiêu chí/xã, tỷ lệ hộ nghèo vẫn chiếm tỷ lệ cao 6,9%...

Căn cứ các văn bản của Trung ương, của tỉnh[1], Huyện ủy, HĐND, UBND huyện đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo và kịp thời ban hành các văn bản làm cơ sở để triển khai thực hiện. Giai đoạn 2011-2015 đã ban hành trên 278 văn bản các loại gồm 01 Chỉ thị, 04 Nghị quyết, 04 Đề án, 50 kế hoạch, 80 quyết định, 100 công văn, 39 báo cáo và nhiều văn bản khác để chỉ đạo thực hiện Chương trình. Giai đoạn 2016-2020, Huyện ủy, HĐND, UBND huyện, Ban chỉ đạo xây dựng NTM huyện đã ban hành trên 268 văn bản các loại gồm 03 Nghị quyết, 02 Đề án, 10 Kế hoạch, 30 Quyết định, 194 Công văn, 29 báo cáo và nhiều văn bản khác để chỉ đạo thực hiện Chương trình.

Hàng năm, Huyện ủy chỉ đạo các cơ quan liên quan xây dựng kế hoạch để tổ chức kiểm tra, đôn đốc công tác lãnh đạo xây dựng nông thôn mới ở các cấp ủy địa phương; HĐND huyện tổ chức 15 đoàn, kiểm tra giám sát mức độ duy trì và nâng cao chất lượng tiêu chí tại các xã đã đạt chuẩn nông thôn mới, NTM nâng cao, kiểu mẫu. UBND huyện thành lập 20 đoàn công tác tổ chức kiểm tra, đánh giá, rà soát tình hình, tiến độ thực hiện của các xã đăng ký đạt chuẩn xã nông thôn mới; Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội của huyện tích cực trong công tác giám sát, phản biện các chương trình, đề án, dự án xây dựng nông thôn mới, đồng thời chỉ đạo, hướng dẫn Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội các xã thực hiện hiệu quả công tác giám sát các nội dung xây dựng nông thôn mới trên địa bàn.

Công tác tuyên truyền, vận động, phổ biến chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới được các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức đoàn thể triển khai sâu rộng tới mọi tầng lớp nhân dân bằng nhiều hình thức phong phú nhằm cung cấp thông tin để nhân dân hiểu được mục đích, nội dung và ý nghĩa của Chương trình xây dựng nông thôn mới. Phòng Văn hóa và Thông tin, Trung tâm Văn hóa Thể thao và truyền thanh huyện, đài truyền thanh các xã tăng cường công tác tuyên truyền về các chủ trương, chính sách của trung ương, của tỉnh, của huyện về xây dựng nông thôn mới để cán bộ và nhân dân biết, thực hiện.

- Từ năm 2011 đến nay, toàn huyện đã tiến hành chăng treo 359.705 lượt cờ các loại; 20.450 băng zôn; 540 bục cờ; 1.874 pa nô, 1.150 khẩu hiệu, 232 cổng chào, 1.050 phướn; làm mới 03 hệ thống biển Chúc mừng năm mới (Huyện ủy, UBND huyện, Khối đoàn thể), 12 Bông hoa trên cầu, 05 dàn đèn hoa trang trí qua đường, 03 cổng chào màn hình Led (cầu Nho Quan, cầu Lập Cập, Ngã tư trên tuyến quốc đường 12B, cổng Trung tâm GDNN - GDTX huyện Nho Quan); thay mới nội dung 440 pa nô tuyên truyền trên cầu; sửa chữa, bảo dưỡng 06 hệ thống dàn đèn LED tại khu vực trung tâm huyện phục vụ công tác tuyên truyền. Sản xuất 950 chương trình địa phương với 10.102 tin, 2.327 bài, 1.320 chuyên mục. Thời lượng từ 20 đến 25 phút/chương trình.

Ban chỉ đạo huyện phối hợp với Văn phòng điều phối tỉnh, và các xã trên địa bàn mở 280 lớp tập huấn, hội nghị chuyên đề và hội nghị lồng ghép về nông thôn mới cho 4.072 lượt cán bộ thuộc ban chỉ đạo cấp huyện, xã, ban phát triển thôn tham gia xây dựng NTM, và nhân dân (trong đó có 5 lớp bồi dưỡng kỹ năng vi tính cho cán bộ trực tiếp tham gia ban quản lý cấp xã, 10 lớp chuyên đề kiến thức xây dựng NTM, đối tượng chủ yếu trong ban phát triển thôn và ban quản lý xã; 03 lớp tập huấn về công tác dồn điền đổi thửa, còn lại là các hội nghị tập huấn...). Tổ chức đoàn đi thăm quan học tập các mô hình xây dựng nông thôn mới, mô hình sản xuất; cụ thể ở các tỉnh bạn (Hải Hậu, Nam Định; Quảng Ninh, Thái Bình, Hòa Bình, Quảng Nam...), mở các lớp chuyên đề nâng cao kiến thức xây dựng NTM và dồn điền đổi thửa cho các hộ thôn, bản...

Ngay từ đầu giai đoạn, các ngành, các cấp tập trung phát động và đẩy mạnh phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới” gắn với cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư” gắn với cuộc vận động “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” đã tạo nên phong trào thi đua sâu rộng trên toàn huyện. Qua đó đã tạo nên chuyển biến tích cực từ nhận thức đến hành động; kịp thời khen thưởng các tập thể, cá nhân, nhất là người dân hăng hái đi đầu hiến đất xây dựng các công trình phúc lợi, phá dỡ công trình, tường rào để mở rộng đường giao thông, các điển hình tiên tiến, các sáng kiến, giải pháp trong phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập cho người dân trong xây dựng nông thôn mới. Chú trọng công tác sơ kết, tổng kết, biểu dương, khen thưởng những tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong xây dựng nông thôn mới.

Từ năm 2011 đến nay, trên địa bàn huyện đã có 175 tập thể, 63 hộ gia đình, 14 doanh nghiệp và 242 cá nhân đã được Chủ tịch UBND tỉnh khen thưởng; 170 tập thể, 46 hộ gia đình, 5 doanh nghiệp và 255 cá nhân đã được Chủ tịch UBND huyện khen thưởng; Chủ tịch UBND xã tặng khen thưởng 180 tập thể và 268 cá nhân có nhiều thành tích trong phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới”.

Tổng kinh phí huy động nguồn lực đầu tư trong xây dựng nông thôn mới: 6.616.129 triệu đồng, gồm: Vốn ngân sách nhà nước 2.205.479 triệu đồng (chiếm 33,3%); Vốn Ngân sách nhà nước đầu tư trực tiếp cho Chương trình 1.899.309 triệu đồng (chiếm 28,7%); Vốn lồng ghép từ dự án khác 306.170 triệu đồng (chiếm 4,6%); Vốn tín dụng 2.983.874 triệu đồng (chiếm 45,1%); Vốn huy động từ doanh nghiệp 443.523 triệu đồng (chiếm 6,7%); Vốn tham gia của cộng đồng dân cư 983.253 triệu đồng (chiếm 14,9%). Đến nay, có 26/26 xã đạt chuẩn nông thôn mới, có 01 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu, 02 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao. Đến nay, tất cả 26/26 xã đã đánh giá lại, huyện đã thẩm tra, các sở, ngành chức năng của tỉnh thẩm định xác nhận các xã đều đạt chuẩn nông thôn mới.

Năm 2020 số thôn đạt chuẩn Khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu là 10 thôn; đến năm 2021, 2022 công nhận thêm 27 thôn. Nâng tổng số thôn đạt chuẩn NTM kiểu mẫu lên 37 thôn. Từ kết quả của Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới hiện nay thu nhập và đời sống của người dân ngày càng được nâng lên, thu nhập bình quân đầu người năm 2021 là 52,50 triệu đồng/người/năm (gấp 3,5 lần năm 2011); tỷ lệ hộ nghèo giảm mạnh năm 2012 từ 9,66%, đến năm 2021 xuống còn 2,0%; đa số các hộ gia đình có nhà ở kiên cố, khang trang; Đến năm 2020 tỷ lệ người có việc làm trong độ tuổi lao động có khả năng tham gia lao động đạt 92,08%; năm 2021, số lao động có việc làm thường xuyên trên địa bàn huyện đạt 94,12%. Với sự cố gắng nỗ lực của Đảng bộ và Nhân dân trong huyện, huyện Nho Quan đã hoàn thành các tiêu chí được Chính phủ công nhận huyện đạt chuẩn Nông thôn mới tại Quyết định số 673/QĐ-TTg, ngày 02/6/2022 của Thủ tướng Chính phủ (trước 02 năm so với mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XXVII đã đề ra)[2] đồng thời được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba cho nhân dân và cán bộ huyện Nho Quan, tỉnh Ninh Bình.

Những thành tựu, công sức của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân huyện Nho Quan trong 160 năm kể từ khi “Danh xưng Nho Quan” đã ghi vào truyền thống quê hương những trang sử hào hùng mới. Với những đóng góp to lớn của Đảng bộ và Nhân dân trong huyện, năm 2001 huyện Nho Quan vinh dự được Đảng và Nhà nước trao tặng Danh hiệu cao quý “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân”; năm 2007 vinh dự được Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động hạng Hai; năm 2011 vinh dự được Chủ tịch nước tặng Huân chương lao động hạng Nhất và năm 2022 một lần nữa huyện Nho Quan lại vinh dự nhận Huân chương Lao động hạng Ba. Toàn huyện, có 08 tập thể và 04 cá nhân được phong tặng danh hiệu “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân” 02 tập thể được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động trong thời kỳ đổi mới; toàn huyện có 195 cán bộ lão thành cách mạng, 198 bà mẹ được phong tặng, truy tặng danh hiệu “Mẹ Việt Nam Anh hùng”.

Kế thừa và phát huy truyền thống hào hùng, vẻ vang của quê hương Nho Quan; kế thừa và phát huy công sức, thành quả của nhiều thế hệ, chúng ta mãi mãi trân trọng, ghi nhớ công ơn của các bậc tiền nhân, của cha ông đã dựng nên mảnh đất Nho Quan rạng rỡ, mãi mãi tôn vinh và tri ân các anh hùng, liệt sỹ, chiến sỹ, đồng bào, đồng chí đã chiến đấu, anh dũng hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì quê hương Nho Quan thân yêu; tri ân các Bà mẹ Việt Nam anh hùng, các cán bộ lão thành cách mạng và các thế hệ cán bộ, đảng viên và toàn thể nhân dân qua các thời kỳ lịch sử đã có những đóng góp to lớn trong công cuộc xây dựng quê hương để chúng ta có được cuộc sống tốt đẹp ngày hôm nay. Chúng ta vô cùng tự hào về truyền thống lịch sử, tự cường, yêu nước và cách mạng với những giá trị và bản sắc riêng có của quê hương, nơi sinh thành và tôi luyện những bậc hiền tài trong lịch sử, đến thời đại Hồ Chí Minh lại sinh ra nhiều chiến sĩ cách mạng tiền bối, nhiều nhà lãnh đạo xuất sắc của Đảng và Nhà nước như các đồng chí Lương Văn Thăng, Bí thư chi bộ đầu tiên của tỉnh, liệt sĩ, anh hùng lực lượng vũ trang Lương Văn Tuỵ và nhiều tấm gương anh hùng trong lao động, sản xuất, nhiều trí thức tiêu biểu đã góp công sức, trí tuệ giữ gìn và phát huy truyền thống, cốt cách của dân tộc, của người Nho Quan trong xây dựng và bảo vệ quê hương, đất nước. Truyền thống vẻ vang của quê hương chính là nền tảng vững chắc và một trong những động lực chủ yếu cho sự phát triển toàn diện của huyện nhà. Trong giai đoạn hiện nay, Đảng bộ và Nhân dân huyện Nho Quan với sự quyết tâm, đoàn kết, nỗ lực phấn đấu của tất cả đảng viên, cán bộ, chiến sỹ và nhân dân toàn huyện tiếp tục ra sức thi đua quyết tâm thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2020 - 2025 và Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, gắn với việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, thực hiện tốt nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội vươn lên về mọi mặt để góp phần xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh, lãnh đạo Nhân dân nắm vững thời cơ, vượt qua thách thức, khai thác mọi nguồn lực, phát huy mọi tiềm năng, hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ, nỗ lực phấn đấu đưa danh xưng Nho Quan ngày càng vẻ vang, tự hào và phát triển hơn nữa./.

(Nguồn: Ban Tuyên giáo Huyện ủy Nho Quan)